Istraživanja pokazuju da žene sa dijabetesom tipa 2 imaju značajno veći rizik od srčanih bolesti u odnosu na muškarce, veći rizik od smrti zbog ovih bolesti, kao i lošije izglede za oporavak nakon infarkta. U većem su riziku i od drugih komplikacija kao što su gubitak vida ili bolesti bubrega.
Žene s dijabetesom su 3-4 x u većem riziku od kardiovaskularnih bolesti u odnosu na muškarce, iako su generalno oba pola sa diabetesom u većem riziku od infarkta miokarda ( skoro 10x) u odnosu na populaciju bez diabetesa.
Muškarci često obole od srca između 40-50 godine života, otprilike 10 godina pre žena. Smatra se da nivo estrogena ima značajan benefit kod žena. Posle menopauze rizik se izjednačava, ali to ne važi kod s dijabetesom. Kada je prisutan dijabetes, zaštita koju žene imaju do pre menopauze od estrogena više nije tako korisna. Zaključak u objavljenim studijama je da žene sa dijabetesom sklonije izloženosti bolestima srca I njihovim srčanim komplikacijama u odnosu na žena bez dijabetesa, I to ih dovodi u isti rizik kao i muškarce njihove životne dobi.
Žene s dijabetesom imaju veće faktore rizika od srčanih bolesti kada se porede I sa muškaracama s dijabetesom. To se pre svega odnosi na
- abdominalnu gojaznost
- često povišen krvni pritisak kod gojaznih žena
- uglavnom povišen holesterol I trigliceridi
- kao I povišene odn neregulisane vrednosti glikemija.
Kod žena s dijabetesom je zaključeno da one koje sui mala srčani udar, imaju povećan rizik od reinfarkta miokarda, kao I naprasne srčane smrti.
Ono o čemu se ranije pisalo u narodnim pesmama, sada je dobilo povrdu I u nauci, Razlika na koji način žene preživljavaju stres I rizik od bolesti srca je još jedno pitanje koje se razlikuje kod žena u odnosu na muškarace. Dokazano je da stres u porodici je veliki rizik za ravoj bolesti srca kod žena, Bolest slomljenog srca, nakon stresnog događaja u porodici ili smrti voljene osobe javlja se isključivo kod žena. Često su takve situacije povezane sa visokim nivoom glikemije.
I dalje su KVB bolesti vodeći uzrok smrtnosti kako u Evropi, tako I u svetu. Usađeno je mišljenje da je strah od malignih bolesti u opštoj populaciji na visokom nivou, dok se o bolestima srca I diabetes ( tihim ubicom koji progresivno skraćuje životni vek I nosi visok rizik od mikro I makrovaskularnih komplikacija) uopšteno malo misli, čak I kod osoba kod kojih su dijagnostikvani visoki faktiri rizika hipertenzija I diabetes mellitus. Statika u medicine je vrlo jasna da žene mnogo više obole od bolesti srca nego od carcinoma dojke I materice ( negde oko šest puta više).
Ono o čemu se manje govori, a to je da je lečenje bolesti srca lakše kod muškararaca nego žena. Koronarne arterije žena su tanje I manje nego kod muškaraca,neprijatni simptomi nakon operacija na srca godinama duže traju A I u dijagnozi se desi da se previdi zbog atipičnih simtoma angine pectoris da se proglase napadima panike ili stresa. Posebno kod žena u diabetesu, koje često imaju neme simptome infarkta miokarda ili atipične bolove u vilicama ili rukama.
Zato je imperativ da ženske osobe obolele od diabetesa prihvate I dobro se upoznaju sa svojom bolešću. Neophodno je da se redovno javljaju svojim lekarima, ali isto tako da kod kuće vrše samokontrolu I prepoznaju stanja koja nisu u skladu sa dobrom kontrolom bolesti. Pored redovnih kontrola glikemije, Hba1c, neophodno je da teže regulaciji lipidnog statusa I dobre kontrole krvnog pritiska.
Ne zaboravimo, pored laboratorijskih ananliza, dijagnostičkih procedura, prvi korak u lekarskom pregledu je uzimanje anamneze, a to su podatci koje nam osoba daje o svom zdravstvenom stanju.
Ne na kraju, nego na početku, I tokom celog svog životnog veka, neophodno je korigovati način života, insisitirati na prihvatanju zdravih životnih navika, usvojiti ih I primenjivati svakodnevno, posebno kod osoba sa diabetesom. Uskladiti I uvesti svakodnevnu fizičku aktivnost, redukcija stresa, kao I vežbe za smanjene stresa kojem smo svakodnevno izloženi..Ono što je sigurno da sa ovakvim promenama, redovnim posetama lekaru, bolest se stavlja pod kontrolu, a kvalitet I dužina života sigurno produžavaju.
Dr Jelena Jovanović
Spec. interne medicine – kardiolog DZ Voždovac
